Маълумоти умумӣ
Амниосентез — ин гирифтани миқдори ками моеъи амниотик тавассути сӯзани нозук зери роҳнамоии ултрасадо мебошад. Ин усул имкон медиҳад, ки масоили хромосомӣ ва баъзе бемориҳои ирсӣ арзёбӣ шаванд, инчунин сироятҳо ё баркамолшавии шуш дар ҳолатҳои махсус санҷида шаванд.
Эзоҳ:
қарори гузаронидани амниосентез пас аз машварати муфассал, арзёбии хавфҳо ва натиҷаҳои скрининг/УЗИ қабул мешавад.
Вақти мувофиқ
- Одатан ҳафтаҳои 15–20-и ҳомиладорӣ барои ташхиси хромосомӣ.
- Баъдтар — барои арзёбии баркамолии шуш (ҳолатҳои махсус).
Нишондодҳои маъмул
- Натиҷаи скрининги хавфи баланд ё норасоиҳои хромосомӣ дар УЗИ.
- Таърихи оилавии бемории ирсӣ / натиҷаи қаблии таваллуд бо нуқсон.
- Тасдиқи сироятҳои дохилибатнӣ ҳангоми шубҳа.
Чӣ гуна анҷом дода мешавад?
Раванди кӯтоҳ
- Бо УЗИ мавқеи ҷанин ва плацента муайян карда мешавад.
- Пас аз безараргардонӣ, сӯзан ба халтаи амниотик гузошта шуда ~15–20 мл моеъ гирифта мешавад.
- Ҷараён одатан чанд дақиқа мегирад; пас аз он назорати кӯтоҳмуддат сурат мегирад.
Чӣ санҷида мешавад?
- Кариотип/анализи хромосомӣ, санҷишҳои молекулӣ (PCR/панелҳои муайян).
- Нишонаҳои сироятӣ ё биохимиявӣ мувофиқи нишондиҳод.
Фоидаҳо ва хавфҳо
Афзалиятҳо
- Ташхиси дақиқи хромосомӣ нисбат ба скринингҳои ғайриинвазивӣ.
- Кӯмак ба банақшагирии идоракунии ҳомиладорӣ ва баъзан табобат.
Хавфҳои эҳтимолӣ
- Дарди сабук, доғ, ихроҷи моеъ — маъмулан гузаранда.
- Хатари пасти исқоти ҳамл — дар бораи рақамҳои инфиродӣ бо мутахассис суҳбат кунед.
- Сироят хеле нодир аст — чораҳои қатъии безараргардонӣ риоя мешаванд.
Омодагӣ пеш аз амал
- Розигии огоҳона; шарҳи натиҷаҳои скрининг/УЗИ бо духтур.
- Одатан рӯзадорӣ лозим нест; дар бораи доруҳо иттилоъ диҳед.
- Бояд шахси ҳамроҳ дошта бошед, агар эҳсоси нороҳатӣ пеш ояд.
Нигоҳубини пас аз амал
- Рӯзи амал — истироҳат; фаъолияти вазнин/сафарро ба таъхир гузоред.
- Агар дарди шадид, таб, хунравӣ ё ихроҷи моеъ бошад — фавран муроҷиат кунед.
Мӯҳлати натиҷаҳо
| Санҷиш | Тавсиф | Вақти тахминӣ |
|---|---|---|
| Таҳлили зуд (QF-PCR/FISH) | Хромосомаҳои маъмул (мас., 13/18/21/X/Y) бо вақти кӯтоҳ. | 1–3 рӯз |
| Кариотипи пурра | Таҳлили муфассали хромосомӣ баъд аз парвариш. | 10–14 рӯз |
| Санҷишҳои молекулӣ | Панелҳо барои бемориҳои муайян — мувофиқи нишондод. | Тағйирёбанда |
Саволҳои маъмул
Оё амниосентез ба кӯдак зарар мерасонад?
Бо роҳнамоии ултрасадо анҷом мешавад ва хатари осеб бисёр паст аст. Амният ҳамеша дар ҷойи аввал аст.
Оё алтернатива мавҷуд аст?
Скрининги ғайриинвазивии ДНК-и ҷанин (NIPT) хавфро арзёбӣ мекунад, аммо ташхисро тасдиқ намекунад; дар ҳолати хавфи баланд амниосентез ташхис медиҳад.
Оё натиҷаҳо махфӣ нигоҳ дошта мешаванд?
Бале. Ҳама маълумот бо риояи стандартҳои махфият ва амният нигоҳдорӣ ва шарҳ дода мешавад.